Η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι για την Εκκλησία το χαρμόσυνο μήνυμα της αναγγελίας της ενανθρωπήσεως του Χριστού από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στην Παρθένο Μαρία. Η εκπλήρωση της υπόσχεσης του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου που δόθηκε μετά την πτώση των πρωτοπλάστων, πραγματοποιείται με τη Γέννηση του Κυρίου.
Σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη Δαμασκηνό στο «Περί του τρόπου της συλλήψεως του Θεού Λόγου και της θείας αυτού σαρκώσεως», Άγγελος Κυρίου στάλθηκε στην Αγία Παρθένο μεταφέροντας την χαρμόσυνη είδηση: «Χαίρε, κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σού.» Εκείνη όμως τρόμαξε στα λόγια του και ο Άγγελος της είπε: «Μη φοβού, Μαριάμ· εύρες γαρ χάριν παρά Κυρίω και τέξη Υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν. Αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών». Γι’αυτό και το όνομα «Ιησούς» σημαίνει σωτήρας, επισημαίνει ο ιερός Πατήρ. Η Παρθένος απορρούσε πως είναι δυνατόν να συμβεί αυτό αφού δεν ήταν υπανδρεμένη και ο Άγγελος τότε απαντά: «Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις Υψίστου επισκιάσει σοι. Διό και το γεννώμενον εκ σου άγιον κληθήσεται Υιός Θεού». Από την συζήτηση αυτή, λοιπόν, προκύπτει η σωτήρια για το ανθρώπινο γένος συγκατάθεση της Παναγίας: «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Στο σημείο αυτό, ο Άγιος παρατηρεί ότι μετά τη συγκατάθεση αυτή έρχεται στην Παρθένο το Άγιο Πνεύμα και την ενισχύει με δύναμη έτσι ώστε να γεννήσει τον Θεό Λόγο, και μάλιστα, την επισκιάζει η ενυπόστατη σοφία του Υψίστου Θεού, δηλαδή ο ο Υιός του Θεού, ο οποίος είναι ομοούσιος με τον Πατέρα και δημιουργεί για τον εαυτό του, από το αγνό σώμα της Παρθένου, σάρκα με ψυχή λογική και νοερή.
Έτσι, η υπόσταση του Υιού λαμβάνει ανθρώπινη σάρκα, χωρίς όμως να απολέσει τη θεϊκή φύση. Κατ’ επέκταση ο ιερός Πατήρ παρατηρεί: «Διό ούκ άνθρωπον αποθεωθέντα λέγομεν, αλλά Θεόν ενανθρωπήσαντα» επεξηγώντας την αντίδοση των ιδιωμάτων μεταξύ θείας και ανθρώπινης φύσης στο Θεό Λόγο, χωρίς καμία απολύτως τροπή, αλλά διατηρώντας μαζί την τέλεια ανθρώπινη και την τέλεια θεϊκή φύση ως το κατ’εξοχήν σωτηριώδες σχέδιο της θείας Οικονομίας. Η θεολογία του ιερού Πατρός αναλύει, επομένως, το γεγονός της μη μεταβολής της φύσης της θεότητος σε σάρκα ή αντίστοιχα της σάρκας σε θεία φύση, ενώ παράλληλα αποκλείει την συνθετότητα της φύσης των αιρετικών οπαδών του Σεβήρου.
Εν κατακλείδι, η απόφαση αυτή της Παναγίας καθίσταται για την ανθρωπότητα απάντηση λυτρωτική και σωτηριώδης απέναντι στο θεϊκό κάλεσμα και καταδεικνύει την ελευθερία της Παρθένου ως γεγονός μεγίστης διακονίας για το λαό του Θεού.
Το απολυτίκιο της εορτής:
Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαιον,
καὶ τοῦ ἀπ’ αἰῶνος μυστηρίου ἡ φανέρωσις·
ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, Υἱὸς τῆς Παρθένου γίνεται,
καὶ Γαβριὴλ τὴν χάριν εὐαγγελίζεται.
Διὸ καὶ ἡμεῖς σὺν αὐτῷ, τῇ Θεοτόκῳ βοήσωμεν·
Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.
Χρόνια Πολλά!
Νικολαΐδου Παναγιώτα, τελειόφοιτη τμήματος Θεολογίας Ε.Κ.Π.Α.
