Την Β’ Κυριακή των Νηστειών η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά θαυματουργού, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης.Παρά το γεγονός ότι ζούσε στην αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινούπολης, ασπάστηκε τη μοναχική ζωή και αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος.Γύρω στο 1335 μ.Χ. με την εμφάνιση της αιρετικής διδασκαλίας του Βαρλαάμ Καλαβρού, ο οποίος υποστήριζε ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να δεχθεί τις ενέργειες του Αγίου Πνεύματος και να θεωθεί κατά Χάριν, ο Άγιος αντιτάχθηκε και υπερασπίστηκε την Ορθόδοξη πίστη. Πιο συγκεκριμένα, στήριξε το επιχείρημά του στη βάση της ησυχαστικής θεολογίας των Πατέρων της Εκκλησίας, κάνοντας λόγο για αμέθεκτη θεία ουσία και για μεθεκτή θεία ενέργεια. Η ησυχαστική πνευματικότητα, υποστήριξε ο Άγιος Γρηγόριος, είναι το κατ’εξοχήν θεμέλιο της μοναχικής ζωής, η οποία μέσα από τον πνευματικό αγώνα, τη νέκρωση των παθών, την καθαρότητα της καρδιάς και τα ασκητικά γυμνάσματα οδηγεί τον άνθρωπο στο αυθεντικό βίωμα της Εκκλησίας. Μέσα από την απάθεια του Ησυχαστικού Κινήματος των Πατέρων, ο άνθρωπος απαλλάσσεται από την πονηρεία και τα πάθη και οδηγείται δια της χάριτος στην «κατά θεόν έξιν».
Η παλαμική θεολογία υποστηρίζει την διαφυγή από την νοσηρή εκκοσμίκευση και προτρέπει τον χριστιανό μέσω της ησυχίας να υπερβεί τα όρια της κτιστότητας του κόσμου με απώτερο σκοπό τη θεοπτία. Ο άνθρωπος, δηλαδή, βιώνει τον Θεό υπαρκτικά, κατά Χάριν και όχι διανοητικά. Μέσα από την ταπείνωση του εαυτού μας και την αγάπη του αδελφού, οδηγούμαστε στο βίωμα της ελευθερίας του Αγίου Πνεύματος.
Έτσι, η Β’ Κυριακή των Νηστειών με την μνήμη του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, ο οποίος τιμά την Ορθόδοξη πίστη μέσα από την πατερική διδασκαλία, έχει εξέχουσα θέση κατά την περίοδο της Σαρακοστής, αφού αποτελεί συνέχεια της Κυριακής της Ορθοδοξίας και στερέωμα της δογματικής διδασκαλίας της Εκκλησίας. Η ημέρα αυτή, επομένως, μας υπενθυμίζει όχι μόνο να νηστεύουμε το φαγητό, αλλά και να διακρίνουμε τα πάθη της ψυχής τα οποία μας εμποδίζουν να γνωρίσουμε τη θέα του θείου φωτός.
Το απολυτίκιο της εορτής: Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ, Ἐκκλησίας τὸ στήριγμα καὶ διδάσκαλε, τῶν Μοναστῶν ἡ καλλονή, τῶν θεολόγων ὑπέρμαχος ἀπροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης τὸ καύχημα, κῆρυξ τῆς χάριτος, ἱκέτευε διὰ παντός, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Χρόνια Πολλά!
Νικολαΐδου Παναγιώτα, τελειόφοιτη τμήματος Θεολογίας Ε.Κ.Π.Α.
